Zostaw swój numer - oddzwonimy!
Trądzik jest przewlekłą chorobą, w którą zaangażowane są cztery procesy: nadprodukcja łoju, nieprawidłowości w złuszczaniu warstwy rogowej naskórka, kolonizacja mieszków włosowych przez Cutibacterium Acnes oraz stan zapalny. Do najczęstszych przyczyn zwiększonej ilości sebum należy nadmierna ilość hormonów adrogenowych (męskich) w organizmie lub zwiększona wrażliwość gruczołów łojowych na ich normalny poziom. Jednak choroba może mieć również podłoże genetyczne lub być związana z nieprawidłową dietą, zwłaszcza dotyczy to produktów o wysokim indeksie glikemicznym. Również stres oraz używki mogą bezpośrednio wpływać na rozwój lub zaostrzenie trądziku.
Zmiany chorobowe najczęściej obejmują twarz, klatkę piersiową oraz plecy. Wynika to ze zwiększonej ilości gruczołów łojowych w tych okolicach ciała. Objawy trądziku mogą mieć charakter niezapalny - zaskórniki zamknięte i otwarte oraz zapalny - grudki, guzki, krosty i cysty. Zmiany niezapalne mogą przybierać, postać grudek wypełnionych nagromadzonym łojem (zaskórniki zamknięte) lub małych czarnych kropek - otwarte mieszki włosowe, wewnątrz których dochodzi do utlenienia lipidów i odkładania melaniny (zaskórniki otwarte). Zmiany zapalane z kolei są wynikiem pęknięcia pęcherzyka wywołującego reakcję zapalną.
Leczenie trądziku nie jest łatwym procesem, jednak choroba może być w pełni uleczalna. Aby terapia przyniosła jak najlepsze efekty potrzeba postawienia odpowiedniej diagnozy, rozpoznania typu trądziku oraz odnalezienia jego przyczyny.
Trądzik pospolity stanowi najczęstszy wariant schorzenia. W dużej mierze dotyka osoby młode, w wieku dojrzewania. Związany jest z nieprawidłowościami w gospodarce hormonalnej. W okresie dorastanie poziom adrogenów jest wyższy u obu płci. Ze względu na występujące zmiany skórne, trądzik pospolity można podzielić na:
Leczenie trądziku pospolitego zależy od stanu, jaki przybiera. W przypadku postaci łagodnych najczęściej pomocne jest dobranie odpowiedniej pielęgnacji, w której powinny znaleźć się delikatne środki myjące, produkty o działaniu odżywczo-nawilżajacym, przeciwzapalnym, antybakteryjnym oraz normalizującym pracę gruczołów łojowych. W codziennej pielęgnacji nie może również zabraknąć produktów chroniących skórę przed działaniem promieniowania UV. Nadmierna ekspozycja na słońce może spowodować pojawienie się przebarwień pozapalnych.
Jeśli choroba przybiera cięższe postaci, oprócz odpowiedniej pielęgnacji, niezbędna jest wizyta u dermatologa i wdrożenie leczenia miejscowego lub doustnego. W leczeniu miejscowym najczęściej stosuje się retinoidy, kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy oraz antybiotyki. W terapiach doustnych, w zależności od zaawansowania schorzenia, stosuje się antybiotyki, isotretinoinę oraz hormony - adrogeny.
Trądzik może przybierać również inne formy:
Może być związany z zaburzeniami psychicznymi. Pojawia się w przypadku wydrapywania i wyciskania zmian zapalnych występujących na skórze. Często w takim przypadku dochodzi również do nadkażenia bakteryjnego. W trądziku z wydrapania pomocne jest leczenie dermatologiczne połączone z wizytami u psychologa lub psychiatry.
Zmiany ropne, którym towarzyszą przetoki oraz bliznowacenie pojawiają się w okolicy pach, pachwin oraz szpary międzypośladkowej. Choroba związana jest z zaburzeniami w obszarze gruczołów apokrynowych (wydzielających pot). Trądzik odwrócony wymaga leczenia antybiotykami.
Trądzik wywołany związany jest z ekspozycją na czynniki go wywołujące. Może przybierać, postać zawodowego, kiedy ze względu na wykonywaną profesję mamy kontakt z chemikaliami, oparami olejów itp. Polekowy - pojawia się w przypadku stosowania miejscowych steroidów, przyjmowania witaminy B12 oraz innych leków. Kosmetyczny - spowodowany zbyt dużą ilością substancji aktywnych oraz stosowaniem kosmetyków o działaniu komedogennym, które zatykają ujścia gruczołów łojowych i potowych. Niemowlęcy - wywoływany złą pielęgnacją, stosowaniem emolientów i olei.
Trądzik może wynikać również z nieprawidłowości oraz stanów zapalnych, do których doszło w organizmie. Jeśli zmiany skórne są rozległe, a codzienna pielęgnacja nie przynosi oczekiwanych efektów, niezbędna jest wizyta u dermatologa. Sprawdzony lekarz postawi trafną diagnozę, wprowadzi leczenie dobrane do postaci trądziku, ukierunkowaną pielęgnację oraz podpowie, do jakich specjalistów powinniśmy się udać.
Źródła:
Kosmetologia Tom I, pod redakcją naukową dr n. farm. A. Kołodziejczak, wydawnictwo PZWL, strona: 121-131.
Linda K. Oge, Alan Broussard, Marilyn D. Marshall, Acne Vulgaris: Diagnosis and Treatment, Am Fam Physician. 2019;100(8):475-484.
