Kaszak – co to jest, jak wygląda, jak usunąć kaszaka?

Czym jest kaszak?

Kaszaki to niewielkie torbiele naskórkowe, które powstają w okolicach mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Mają postać wypukłych guzków wypełnionych masą łojową i rogową. Kaszaki zazwyczaj tworzą się w wyniku uszkodzenia mieszka włosowego lub gruczołu łojowego.

Zmiany skórne tego typu najczęściej występują na obszarze twarzy i szyi oraz w okolicach tułowia. Choć kaszaki nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia, mogą być uciążliwe i nieestetyczne, zwłaszcza gdy występują w widocznych miejscach. Ponadto bywają przyczyną zakażeń skórnych.

Ważne jest zachowanie ostrożności przy próbach usuwania kaszaków, ponieważ nieprawidłowe metody mogą prowadzić do powstania blizn lub rozwoju infekcji. Dlatego w przypadku pojawienia się kaszaka zaleca się konsultację z dermatologiem, który zaproponuje odpowiednie metody diagnostyki i leczenia, dostosowane do konkretnego przypadku.

Jakie są przyczyny powstawania kaszaków?

Przyczyny powstawania kaszaków są różnorodne, a proces ten zazwyczaj wiąże się z uszkodzeniem mieszka włosowego lub gruczołu łojowego. Istnieje kilka potencjalnych czynników, które najczęściej wpływają na powstawanie kaszaków:

• Uszkodzenia skóry. Mieszki włosowe i gruczoły łojowe mogą ulec uszkodzeniu w wyniku urazów mechanicznych lub podrażnień. To może zapoczątkować gromadzenie się łoju i komórek naskórka, co prowadzi do powstania kaszaka na powierzchni skóry.
• Zakażenia. Bakterie, zwłaszcza te z rodzaju Staphylococcus, dostają się do uszkodzonych mieszków włosowych lub gruczołów łojowych, co może spowodować stan zapalny i powstanie kaszaka.
• Nadmierne wydzielanie łoju. Nadprodukcja łoju może sprzyjać tworzeniu się kaszaków. Jego nadmiar blokuje swobodny przepływ przez ujście gruczołu łojowego, co może prowadzić do jego zatkania i powstawania torbieli. Do powstawania kaszaków w obrębie mieszków włosowych może się dodatkowo przyczynić brak odpowiedniej higieny osobistej.
• Hormony. Zmiany hormonalne, takie jak te występujące w okresie dojrzewania, ciąży czy menopauzy, mogą wpływać na funkcjonowanie gruczołów łojowych i zwiększać ryzyko powstawania kaszaków.
• Genetyka. Skłonność do powstawania kaszaków może mieć również podłoże genetyczne. Jeśli w rodzinie występowały przypadki tego rodzaju zmian skórnych, istnieje większe ryzyko ich pojawienia się.
• Ekspozycja na słońce. Ryzyko powstawania kaszaków zwiększa się w wyniku nadmiernej ekspozycji skóry na promienie słoneczne. Promieniowanie UV może prowadzić do uszkodzenia skóry, co sprzyja tworzeniu się zmian skórnych, w tym torbieli łojowych.

Jak wygląda kaszak?

Kaszaki to charakterystyczne narośle o wielkości od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Zazwyczaj mają kolor przypominający naturalny odcień skóry. W przypadku większych rozmiarów kaszak często zmienia barwę na żółtą lub białą. W dotyku może być miękki lub twardy, łatwo przemieszcza się pod naciskiem palca. Czasem widoczny jest na nim ciemny punkt – czop zatykający ujście gruczołu łojowego. Kaszaki nie bolą, dopiero gdy dojdzie do ich zakażenia, stają się zaczerwienione i bolesne. W takim przypadku zaleca się konsultację z dermatologiem.

Czy kaszak jest niebezpieczny dla zdrowia?

Kaszaki nie są uznawane za niebezpieczne dla zdrowia. Mogą jednak być mylone z innymi zmianami skórnymi, takimi jak tłuszczaki, prosaki, nerwiakowłókniaki czy ropnie. Ostateczne rozpoznanie i ocenę ryzyka powinien przeprowadzić dermatolog, który podejmie decyzję o dalszych krokach diagnostycznych i leczniczych.

W jaki sposób można usunąć kaszaka?

Skutecznym sposobem usunięcia kaszaka jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego w znieczuleniu miejscowym. Zabieg ten powinien być wykonany w gabinecie chirurgicznym przy użyciu sterylnego sprzętu, aby uniknąć ryzyka rozwoju infekcji. 

Podczas chirurgicznego usuwania kaszaka naskórek oraz głębsze warstwy skóry są nacinane, a torbiel jest w całości wyłuszczany. To ważny krok, aby zapobiec ponownemu uformowaniu się torbieli łojowej.

Inne metody usuwania kaszaków to krioterapia i laserowe usunięcie zmian. Krioterapia polega na wymrożeniu kaszaka poprzez działanie bardzo niskiej temperatury, podczas gdy laseroterapia do usunięcia torbieli  wykorzystuje wiązkę lasera. Takie zabiegi są mniej popularne, ponieważ nie są refundowane, choć są bezinwazyjne i bezbolesne. Podczas podejmowania decyzji odnośnie do sposobu pozbycia się zmiany należy jednak pamiętać, że chirurgiczne usunięcie kaszaka daje największą szansę na uniknięcie nawrotu tej zmiany skórnej.

Czy kaszaka można usunąć samodzielnie w domu?

Usuwanie kaszaka nie jest zalecane w warunkach domowych. Wiąże się to bowiem z ryzykiem rozwoju zakażenia i pojawienia się dolegliwości bólowych. Ponadto samodzielne wyciskanie kaszaka za pomocą igły bądź szpilki bywa zwyczajnie bolesne. Dlatego leczenie kaszaków powinno się odbywać  w warunkach ambulatoryjnych. W utrzymaniu zdrowej skóry, a zwłaszcza w zapobieganiu powstawania kolejnych kaszaków, kluczowa jest odpowiednia pielęgnacja. Regularne stosowanie peelingów pomaga usuwać martwe komórki naskórka, co minimalizuje ryzyko zaczopowania gruczołów łojowych.

Kiedy powinniśmy się zgłosić do lekarza z kaszakiem?

Powinniśmy się zgłosić do lekarza w przypadku dostrzeżenia podejrzanej zmiany skórnej, nawet jeśli nie powoduje ona dolegliwości bólowych.  Na skórze mogą się rozwijać różnego rodzaju zmiany, w tym te związane z ryzykiem nowotworowym. Dlatego nigdy nie warto bagatelizować swoich podejrzeń.