Zostaw swój numer - oddzwonimy!
Informujemy, że obecnie nasza działalność skupia się wyłącznie na świadczeniu usług z zakresu medycyny estetycznej. Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą w zakresie tych specjalizacji.
Zgodnie z Międzynarodową Organizacją Badań nad Bólem (IASP - International Association for the Study of Pain) ból stanowi nieprzyjemne odczucie zarówno fizyczne, jak i psychiczne, które ma związek z uszkodzeniem tkanek lub możliwością ich uszkodzenia.
Ból ma kilka składowych - nie to tylko fizyczne i psychiczne przeżycie, ale też duchowe i emocjonalne. Należy pamiętać, że każdy ból jest odczuciem całkowicie subiektywnym, a więc jedynie odczuwająca go jednostka jest w stanie realnie go opisać. Wskazuje się, że ból, jako doznanie ogólne, charakteryzuje się kilkoma wymiarami, tj.:
Ból nowotworowy może występować we wszystkich etapach choroby. Badania wykazują, że w chwili postawienia diagnozy na ból uskarża się ok. 30-40% (niektóre źródła wskazują na 30-50%) pacjentów. Z kolei wśród osób aktywnie poddających się terapii onkologicznej, dolegliwości bólowe zgłasza nawet 50%.
Przy zaawansowanym stadium choroby ból towarzyszy ogólnej większości, ponieważ jest obecny aż w 90% przypadków (niektóre źródła wskazują 80%). Leczenie i łagodzenie bólu w chorobie nowotworowej jest stałym elementem terapii. Mimo tego ból potrafi nawracać i być mocno nasilony (tzw. ból przebijający). Ból może być także obecny u pacjentów w okresie remisji, a także u pacjentów, którzy wygrali z nowotworem.
Jak już wcześniej wspomniano, ból jest stałym towarzyszem chorób nowotworowych. Jego patogeneza jest zjawiskiem złożonym, ponieważ może być związana z licznymi czynnikami, np.:
W przebiegu chorób nowotworowych wyróżnia się dwa rodzaje bólu:
U większości pacjentów (nawet u 80% z nich) ból nowotworowy spowodowany jest podrażnieniem zakończeń nerwowych i/lub obniżeniem stopnia ich pobudliwości w momencie, gdy wywiąże się stan zapalny. Są to tzw. bóle somatyczne. Wywodzą się z one z tkanki łącznej, stawów, kości, skóry, a także mięśni. Jeżeli źródłem bólu są tkanki miękkie, są one spowodowane okluzją naczyń limfatycznych i krwionośnych oraz naciekania tkanek miękkich wraz z błonami surowiczymi. W przypadku, gdy źródłem bólu są kości, najczęstszą przyczyną jest naciekanie szpiku kostnego. Ból somatyczny określany jest jako silny, ostry, konkretnie umiejscowiony.
Bóle trzewne to ból, na który nierzadko uskarżają się pacjenci onkologiczni, opisując go jako rodzaj kolki, ból o charakterze rozlanym czy pobolewanie. Bóle trzewne dotyczą narządów układu pokarmowego, a pojawiają się na skutek ucisku lub rozciągania narządu przez tkankę nowotworową.
Bóle neuropatyczne opisywane są jako bóle przeszywające i napadowe, pojawiają się na skutek rozwoju nowotworu. Bóle neuropatyczne zależą w dużej mierze od umiejscowienia zmiany onkologicznej.
Niestety ból jest stałym towarzyszem choroby nowotworowej, dlatego też bardzo często pacjenci są proszeni o uściślenie, jak bardzo uciążliwy jest ból, który odczuwają. Aby móc jak najlepiej ocenić ból (i go uśmierzyć) lekarze posługują się specjalnie opracowanymi skalami, m.in. skalą numeryczną (NRS - Numerical Rating Score).
Stopień natężenia bólu pacjent wskazuje w przedziale 0-10, przy czym
Inną skalą mierzenia bólu jest tzw. skala Likerta, w której pacjent wskazuje czy ból jest: silny, umiarkowany, słaby, w ogóle nie odczuwa bólu. Jest to jedna ze skal werbalnych (Verbal Rating Score). Ten rodzaj skali, choć uważany za najmniej dokładny, jest jednocześnie najbardziej czytelny i zrozumiały dla pacjenta. Istnieją również skale obrazkowe. Przedstawiane są w formie różnych wyrazów twarzy, dzięki czemu pacjent może wskazać, jak się aktualnie czuje. Skale obrazkowe są często wykorzystywane, gdy pacjentem jest dziecko. Dla pacjentów, którzy przebyli leczenie operacyjne, stosuje się skalę PHHPS (Prince Henry Hospital Pain Score). Jej celem jest ocena bólu pooperacyjnego, towarzyszącego pacjentowi podczas ruchu i/lub spoczynku. Z kolei niektórzy pacjenci prowadzą tzw. dzienniczki bólu.
Wymienione wyżej skale bólu, oprócz możliwości wskazania, jak bardzo pacjent cierpi, niosą ze sobą jeszcze jedną informację - określają czy leczenie przeciwbólowe skutkuje.
Leczenie bólu towarzyszącego w chorobach nowotworowych zostało ściśle określone przez WHO w formie tzw. drabiny analgentycznej - schematu stosowania leków przeciwbólowych. Drabina analgetyczna jest trójstopniowa:
Oprócz całej gamy leków, którymi można wspomagać pacjenta onkologicznego, równolegle stosuje się leczenie niefarmakologiczne w postaci np. psychoterapii poznawczo-behawioralnej, technik relaksacyjnych i oddechowych, muzykoterapii, wizualizacji.
Choroby nowotworowe dla wielu pacjentów są walką o życie, nierzadko bardzo wyniszczającą. Uśmierzanie bólu odczuwanego przez chorego jest jednym z najważniejszych elementów podnoszenia komfortu życia pacjenta. Jedną z rozwijających się metod leczenia bólu jest terapia konopna.
